De molenmaker is geweest en de draaiuren 2014

De molenmaker is geweest.

Rolf Dijkema van Hiemstra heeft onderhoud gepleegd aan de Lonjé. De as is een klein stukje gelicht en hoger gelegd omdat één van de ribben op de stalen lange spruit aanliep. De roosterhouten rechts zijn gerepareerd, dat was nog oude stormschade.
De onderkant van de wachtdeur is vervangen en gerepareerd. Penlager, halslager en taats zijn gesmeerd. Buiten is er een hekje aangebracht tussen de pôle en de tuin van de buurvrouw. Er zijn een stuk of 6 kammen in het grote rad vervangen. De Lonjé kan er weer tegen.

Overigens, de draaiuren van 2014: 40 uur belast en 23 uur onbelast

De Súdwest-Fryske Moledei

De Súdwest-Fryske Moledei

Vanwege een trip naar Roemenie in verband met een andere hobby, de stray-zwerfdierenproblematiek, kon ik niet op de molendag van onze gemeente draaien. Johannes Kooistra heeft geholpen en heeft de Lonjé laten draaien. Henk Brandsma, van de spinnekop in Nijhuzum, heeft de Klaver laten draaien. Prachtig mannen en bedankt.

De Deelen: een tjasker

Zaterdag een prachtige wandeling door de Deelen gemaakt. De schilderijen van Evert de Graaf stimuleren je om dat te doen. Niki en Rafa vonden het geweldig, zo'n heerlijke atmosfeer, zo'n mooie biotoop. En opeens zie je midden in de Deelen een tjasker.

Molen stormvast gezet

Het zou afgelopen dinsdag, woensdag gaan waaien, windkracht 8, zelfs 9. Nee, dus!
Toch maar de molen op de wind gekruid, natuurlijk weer zo'n 180* draaien, met een extra ketting vastgezet. Was dus eigenlijk niet nodig.
Maar ook maar het gras gemaaid, dat zal wel de laatste keer zijn dit seizoen.

Zondag 14 september is de Lonjé ook open

Zondag 14 september is de Lonjé ook open

Ook de tweede open monumentendag is de Lonjé open en zal draaien. De Friese Molendag is dan wel voorbij zaterdag 13 sept), maar de meeste molens zijn ook rijksmonument. En dat is de reden van openstelling.

U kunt in de Lonjémolen de 'bi-powered'-techniek zien, een vijzel/waterschroef, die zowel met windkracht op traditionele wijze water uit de polder naar de boezem pompt als met elektriciteit door middel van een moderne motor.

U kunt het redelijk unieke wieksysteem van de Lonjé in werking zien: Dekkerwieken. En u kunt in de machinekamer in de kap de werking van de vang zien.

Wind

Nu zo'n 25 bezoekers en meer wind en mooi weer

Weinig wind met Friese Molendag

Om 10.00 u draaide de molen. Gisteren van het zuidwesten naar het noordoosten gekruid en de Friese vlag in top gehesen. Vanochtend opgezeild en het terrein afgezet en de molen draait. Maar zogauw de vijzel volloopt wordt het te zwaar en staat hij weer bijna stil. Het zou NO 3 beaufort worden, maar dat is het nog niet. Uit het werk halen of even wachten op meer wind. Het leven kent grote dilemma's.

Gisterenavond zag de lucht bij de molen er nog zo uit:

Friese Molendag

De Lonjé is natuurlijk open op Friese Molendag, zaterdag 13 september en wel van 10.00 u 's ochtends tot 16.00u in de middag.

Controle PIP

Gisteren met Weidenaar van het Wetterskip en Rolf Dijkema van Hiemstra de molen rond geweest.
De as zal iets worden gelift, een van de ribben loopt aan op de grote spruit, een plank van de wachtdeur wordt vervangen en de ophanging wordt ontroest, er wordt geinspecteerd op houtworm en boktor, een enkele kam wordt vervangen, het toegangshekje wordt opnieuw gemaakt, het grote hek (toegang voor machines) wordt deels vernieuwd en verstevigd, de rug van de Dekkerwieken wordt geschilderd, de roostervloeren worden steviger vastgemaakt, zodat niet bij elk zuchtje wind de boel openklapt, de pôle wordt ontdaan van de vele muizen, een regelrechte plaag.

De molenaar heeft zelf al het hekwerk in de lijnolie gezet en de inloopafdekking gezwart en hij zal binnenkort de kammen nog in de bijenwas zetten.
Mooi dat was het onderhoud weer!

Een trouwkoets bij de molen

Soms is er bij de molen een speciale gebeurtenis: foto's maken van een bruidspaar bijvoorbeeld

Ook als je er niet bent, stuurt de fotografe wel mooie plaatjes van de Lonjé.

Een molen heeft ook een sociale functie

Woensdag 23 juli Nationale Rouw, de molens doen mee. Hier staat de Lonjé in de rouwstand, de Nederlandse vlag halfstok. Meestal hang ik de Friese vlag op, maar omdat dit echt een nationale aangelegenheid was, werd het de Nederlandse vlag.

Het hekwerk van de wieken in de lijnolie

In de loop van juli zijn alle vier hekwerken van de wieken in de lijnolie gezet.
Boven in beginnen, elk hoekje op en achter en voor de latten.  Zo kan het hout er weer een tijdje tegen

Molenonderhoud

Zo'n molen vergt een heleboel onderhoud en sinds er minder centen zijn voor cultuur, is het Wetterskip ook wat zuiniger met inhuren van hulp daarvoor. Dus heeft molenaar Michiel Koopmans Zwart gekocht en St.Marc en azijn voor het schoonmaken van het dek (de houten planken over de inloop). Hij heeft gekookte lijnolie gekocht (aan te mengen met een beetje diesel) voor het olien van het hekwerk van uiteraard alle vier de wieken en hij heeft terpentijnolie gekocht (niet te verwarren met terpentine) om bij af te schaven bijenwas te doen, dat krijgt de bijenwas de goede substantie, dat is voor het behandelen van de kammen van alle raderen.

Molenaar Arend Castelein van de Marssumermolen en leermeester gaf wat tips over handig gereedschap en de hierboven al genoemde smeermiddelen. En vandaag maakt molenaar Michiel een begin met het grootste deel van het dek, dat ziet er nu weer mooi zwart uit, volgende week, gaat hij verder.

De boor en schroeven waren ook mee. De vorige molenaar had zijn klompjes uit de molen gehaald en nu hangen er weer mooie (kleine) Friese klompjes. Daar kunnen bezoekers wat in doen.

Op de foto, zie je molenaar Michiel het Koopmans Zwart op de dekplanken brengen.

Heamiel: Mexicanen op bezoek van de dansgroep

Molenaar Michiel kon zijn Spaans oefenen. Om 11 uur kwamen er een paar Mexicanen met belangstelling voor 'antigua' o.i.d. antieke dingen, dus. Een molen hoorde daarbij en de Lonje zou derhalve draaien, had molenaar Michiel beloofd.
De Mexicanen kwamen, vertelden hoe mooi en schoon zij ons land vonden (net als in Spanje is dat in Mexico wel anders), vonden het steeds vreemd dat het land zo plat was, zij kennen bijna alleen maar bergachtig land, stelden tientallen vragen over de functie en de techniek van de molen. Gelukkig wist Michiel dat 'haspas' een wiekenkruis is en 'girar' draaien.

Alleen zaten we weer eens in een isobaren-niemandsland, tussen depressies boven de Britse eilanden en kleine hoge drukgebieden boven Zuid-Scandinavie en de Alpen. Het waaide dus niet, het viel helemaal stil en alle weerapps met hun voorspellingen zaten er naast.
De molenaar wist dus niet naar welke kant hij de kap moest kruien. Maar zijn eigen weerkennis gaf hem aan dat de wind bij aangekondigde veranderingen in ieder geval door het zuiden zou gaan. Het gevlucht stond oost, dus maar 90 graden zuidwaarts kruien en afwachten.

En ja hoor, toen we met de Mexicanen van boven uit de kap kwamen, voelde een ieder de bries al. En uit het zuiden, de vang gelicht en hij draaide zonder zeil. En dat is toch mooi om te zien voor mensen die van hun leven nog geen molen hebben gezien, alleen die van Don Quijote op een plaatje.

Op tweede Pinksterdag is de molen naar het oosten gekruid, dat betekent, dat op foto's de achtergrond eindelijk eens geen industrieterrein is. Een paar foto's van Femmy.

Drukkende warmte

De bermen rond de hele stad vol met auto's, naar de westkant tot Schettens aan toe. Je kon de stad niet in en uit met de auto, dus maar op de fiets naar de molen.
180* graden kruien, zwaar werk, terwijl de hitte drukt: de molen komt net rond zonder zeil. Gras maaien, dat al te lang was, dus met de flymo toch weer zwaar, de wind valt weg, dus toch maar opzeilen,maar de wind was verder naar het oosten gedraaid, dus weer kruien.
Als het drukkend warm is zijn dat 'zweet'-klussen. Teveel koffie gedronken, de verkeerde dorstlesser, maar uiteindelijk draaide de molen (uit het werk) bbehoorlijk, nota bene op één zeil. Welke molenaar zeilt nu maar één wiek op. Nou ja, aparte lui moeten er ook zijn. De wind was niet sterk, dus het verschil in druk op de roeden geen probleem, anders had ik er wel twee opgezeild.
Toen de eerste elfstedenfietsers terugkwamen in de stad, zag je zo hier en daar een geparkeerde auto verdwijnen.
Afgezeild en om 16.00 u naar huis, toch bijgedragen aan de feestvreugde van de elfstedenfietstocht, waarvan de start in Bolsward was.

Start Fiets Elfstedentocht

Tweede Pinksterdag Fiets Elfstedentocht Start Bolsward

De elfstedentocht op de fiets start in Bolsward. De hele stad is al vol, alle bedden, campings, noodcampings. Morgen kun je de stad niet meer in en uit, alle bermen in de wijde omtrek staan vol met auto's van fietsers. Afstand ca 200 km.
We laten de molen ook maar draaien (ga er wel op de fiets naar toe) dat is feestelijk, dan kan meteen het gras worden gemaaid.

Truckersfestival in Bolsward. Alle bedrijven met vrachtauto's doen mee. Ze rijden een route door een deel van Sudwest-Frylân, rond Bolsward met gehandicapte kinderen aan boord. En de molen doet mee natuurlijk. Femmy Boon maakte de foto op het moment dat ik in een wiek klim om een zeil voor te leggen.

Een prachtige zonsondergang gisteravond

Vandaag weer gemaaid en de vlaggenstok gerepareerd sinds de oktoberstorm. Het touw moest o.a. opnieuw worden doorgevoerd. Een heidense klus zonder speciaal gereedschap, maar met enige vindingrijkheid is het gelukt.
Volgende keer het roosterhout naast het linker voeghout opnieuw leggen en vastmaken, ook al stormschade van oktober. Steeds meer molenmakerklusjes worden molenaarsklusjes.

Hier een filmpje van de Lonjémolen.

Soms harde wind, regenbuien, maar de molen draaide goed. Het gevlucht moest wel onder de wind staan (een kwart veld van de wind af was dat). Geen enkel zeil erop, wel in het werk (het gewicht van de vijzel met al het opgepompte water) en uit de wind. En hij draaide prachtig en sloeg behoorlijk wat water uit de polder, zodat de inlaat open moest.
Gisteren totaal 5 bezoekers, zondag wel 13. Natuurlijk zijn dat veel te kleine aantallen, maar het weer was er ook niet naar om even op de fiets een rondje molens in en rond Bolsward te doen.

Nationale Molendag, de Lonjé draait

Nationale molendag, de Lonjé draait met twee volle zeilen in het werk, te langzaam, straks zal ik maar wat zeil bijzetten. Het is druilig weer, wind ca 3 Bft uit het ZW, dus ik moest toch weer een vekd kruien.
Maar alles is afgezet (veiligheid voor de bezoekers), de molen is opgezeild en draait, de eerste beker koffie is ingeschonken, dus laat de bezoekers nu maar komen.

Slecht Weer

Op de Nationale Molendagen zal er goede wind zijn (ca 4 Bft), maar helaas ook veel regen.
Dit plaatje zullen we dus niet zien zaterdag en zondag. Maar de molen is wel te bezichtigen.

De Lonjémolen op een molendag

Klaarmaken voor de Nationale Molendagen

De Lonjémolen is op 10 en 11 mei open. Dan zijn de Nationale Molendagen.
Iedereen is van harte welkom. Je kunt de molen zien, je kunt de molen het water zien oppompen uit de poldersloot met wind of op de motor. 'Bipowered' noemen we dat; dat is uniek aan deze molen. Verder heeft de molen i.t.t. vele andere molens Dekkerwieken. genoemd naar ir. Dekker, die in het begin van de 29ste eeuw dit wiekverbeteringssysteem ontwierp. Meer rendement uit de wind halen. Dekkerwieken lijken wat op aluminium vliegtuigvleugels.

Het wordt nog spannend of de vlaggenstok op tijd hersteld wordt. Op Nationale Molendag hoort er een vlag te waaien: De Nedewrlandse of zoals ik vaak doe, de Fryske, maar ook die van de Bankgiroloterij, een grote sponsor van molendagen en molenrestauraties.

Op 1 mei zijn twee leden uit de PR-werkgroep van De Fryske Mole en het Gild Fryske Mounders op de molen geweest. Daarbij waren twee studenten van de NHL, die PR-producten voor de PR-werkgroep maken binnen het kader van projectmanagement. De bedoeling was natuurlijk dat zij ook een molen van binnen zagen.

Vandaag heerlijk gedraaid en (niet heerlijk) gemaaid. Mooi weer, lekker koel voor zwaar maaien met de Flymo. Het gras is er weer af en met de bosmaaier zijn de kantjes en het gras rond de kruipalen enz. eraf gehaald. Wind uit het noorden ca 2 Bft, soms iets sterker. Uit het werk gedraaid met twee vollen.

Op 1 mei aanstaande komen studenten van de NHL op de Lonje, samen met een paar vertegenwoordigers van de PR-werkgroep van De Fryske Mole, die samen met het Gild Fryske Mounders een nieuw PR-plan maakt. De werkgroep heeft een opdracht met een paar specifieke vragen bij de NHL weten onder te brengen: ontwerp een molenkaart voor heel Fryslân, ontwerp een flyer, die een moelnaar bij de molen kan meegeven aan bezoekers en ontwerp een infopaneel voor bij de molen. De studenten komen op 1 mei een molen bekijken, dat hoort er natuurlijk ook bij en zij presenteren hun eerste bevindingen.
Een vertegenwoordiger van het Monumentehûs Fryslân is ook aanwezig.
Dus draaien en praten.

Op 24 april aanstaande zeilen we de molen weer op. We krijgen bezoek van een schoolklas, basisonderwijs. Dat is altijd heel leuk, maar we moeten ook voorzichtig zijn met zoveel kinderen op de molenpôle. En we hopen dat het weer super is.

Wat een schitterend weer, blauwe hemel, volop zon, heerlijk windje en dat terwijl het in feite winter is. Het weer verleidde me om naar de molen te gaan. Zo'n 5 uur gedraaid, met een zuidenwind, beginnend met bijna 4 afnemend naar ca 2 Bft. Twee vollen in het werk was eigenlijk te weinig, hij draaide langzaam, maar hij draaide en daar gaat het om. Rust en ontspanning, koffie, foto's maken, delen op FB, praatje met de buurvrouw, mijn lief met onze twee hondjes op bezoek.
En zelfs tweederde van de molenpôle gemaaid. En dat op 9 maart..........

Vandaag 24 februari 2014, een uur of 3 gedraaid met zuiden wind, kracht 3. De molen stond al op de wind, dat scheelt een hoop werk  uit het werk had hij geen zeil nodig. Het was prachtig weer, volgende keer maar weer echt opzeilen en in het werk laten draaien.
En oppassen dat het gras weer gaat groeien, vanwege de hoge temperaturen.

Zaterdag 25 januari 2014

Martin de Jong is gestopt als molenaar op de Lonjé. Hij zet zijn activiteiten natuurlijk wel voort, maar dan op de Cornwerdermolen, waar hij ook al jaren draait.
Vandaag draaide de Lonjé met Piet Meinderts (opvolger van Martin)  en Michiel de Ruiter met ZZO 3, een koude dag. Met twee vollen en twee halven deed hij het behoorlijk, al is het altijd oppassen dat de Dekkerwieken er niet van door gaan.
Voor die Dekkerwieken kwam Jeroen Stricker uit Hyppolitushoef, leerling molenaar de Afsluitdijk over.
Met Piet heeft hij gesmeerd, de molen hebben we samen losgegooid, om de beurt gekruid  en Jeroen heeft twee wieken opgezeild, de molenaars elk één. Jeroen heeft de vang vaak bediend om feeling te krijgen met een andere molen, prima binnen het leerproces.
We hebben veel gepraat over de eigenschappen van de Lonjé, hadden niet alle antwoorden op de vragen van Jeroen. Maar met zijn kritische geest, vindt Jeroen die laatste antwoorden wel elders.
Aan het eind van de middag hebben gezamenlijk afgezeild en de molen op het Zuidwesten gezet.

Michiel